Mô hình kinh doanh B2B được biết đến là một mô hình quen thuộc, xuất hiện phổ biến trong lĩnh vực thương mại điện tử hiện nay. Vậy bản chất Mô hình kinh doanh B2B là gì? Vậy vai trò của mô hình kinh doanh B2B này như thế nào? Bài viết dưới đây của CNTT Việt Nam sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan nhất về mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2B.
Khái niệm thuật ngữ Kinh doanh B2B
B2B là tên gọi được viết tắt của cụm từ “Business to Business”. Đây là hình thức kinh doanh, trao đổi, buôn bán giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp. Mô hình kinh doanh B2B chủ yếu xuất hiện trong lĩnh vực thương mại điện tử, trên các kênh thương mại điện tử là chính. Một số trường hợp giao dịch phức tạp sẽ được diễn ra trực tiếp dựa trên hợp đồng, báo giá mua bán sản phẩm và thỏa thuận của các bên.
Khái niệm về mô hình kinh doanh B2B mà bạn cần biết
Hình thức kinh doanh này được nhiều doanh nghiệp sử dụng bởi ưu điểm lớn là mang lại nhiều lợi ích, có hiệu quả, hiệu suất làm việc và độ tin cậy cao hơn. Với sự phát triển của kinh tế thương mại, doanh nghiệp ngày càng sử dụng phương thức giao tiếp bằng mô hình kinh doanh B2B nhiều hơn. Mà biểu hiện cụ thể của nó chính là sự phát triển rầm rộ của các website thương mại ra đời ngày một nhiều.
Theo thống kê trong 2 năm trở lại đây, tỷ lệ website lấy người dùng cá nhân làm trọng tâm không tăng. Trong khi đó, tỷ lệ website hướng tới trọng tâm là các đơn vị tổ chức, doanh nghiệp lại tăng nhiều, từ 75,4% lên tới 84,8% và dự kiến sẽ tăng liên tục trong thời gian tới.
Không chỉ là một hình thức kinh doanh hiệu quả, mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2B còn đem tới nhiều lợi ích quan trọng cho cá nhân các doanh nghiệp và cả sự phát triển bền vững của nền kinh tế nói chung.
Vai trò của mô hình kinh doanh B2B
Khác hẳn với các mô hình kinh doanh khác, mô hình B2B có một quy trình mua hàng riêng biệt. Nó giúp tiết kiệm thời gian, nguồn lực, chi phí, đem tới nhiều cơ hội hợp tác khác nhau cho các doanh nghiệp hơn.
Bởi mỗi doanh nghiệp trong nền kinh tế đều đóng vai trò là một mắt xích nhỏ trong cả hệ thống nền kinh tế. Hợp tác với doanh nghiệp này sẽ tạo ra nhiều cơ hội hợp tác với nhiều đơn vị doanh nghiệp khác cùng lĩnh vực và các lĩnh vực bổ trợ. Nhất là khi bạn tạo được niềm tin, uy tín nhất định đối với những đối tác của bạn.
Không chỉ vậy, việc giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp giúp loại bỏ những yếu tố cảm xúc chủ quan bởi nó mang lợi ích của tập thể và yếu tố logic cao hơn. Chính vì vậy mà hiệu quả hợp tác kinh doanh giữa các bên cũng cao hơn.
Bởi vậy, khi khách hàng của bạn là những đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, hãy bỏ qua yếu tố cảm xúc, chú trọng vào yếu tố logic, tập trung vào đặc điểm, chức năng của sản phẩm. Nhất là bộ phận giao dịch trực tiếp với khách hàng, đối tác.
Có 4 mô hình kinh doanh B2B phổ biến hiện nay
Dựa vào tính chất kinh doanh và hình thức hoạt động thì người ta chia mô hình kinh doanh B2B thành 4 loại chính sau đây:
Mô hình kinh doanh B2B trung gian
B2B trung gian là loại mô hình giao dịch, trao đổi giữa doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác qua một sàn thương mại điện tử trung gian. Đây được xem là mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay.
Bạn có thể biết một số trang web là sàn thương mại điện tử như Lazada, Hotdeal, Cungmua, Muachung,… Tại các trang này, các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ nhu cầu bán sẽ gửi sản phẩm lên trang thương mại điện tử. Người mua sẽ chọn lọc, mua hàng dưới những quyền lợi nhất định theo quy định và tiêu chuẩn mua bán trên sàn.
Mô hình kinh doanh B2B thiên bên mua
B2B thiên về bên mua thường ít phổ biến hơn bởi hiện nay hầu như các doanh nghiệp đều muốn bán sản phẩm của mình ra thị trường. Nhưng ở thị trường nước ngoài, doanh nghiệp B2B thiên bên mua lại khá phát triển.
Ở mô hình kinh doanh B2B thiên bên mua này, đơn vị doanh nghiệp sẽ đóng vai trò chủ đạo, nhập hàng từ bên đơn vị doanh nghiệp thứ 3 để báo giá cũng như phân phối sản phẩm tới khách hàng của mình.
Mô hình kinh doanh B2B thiên bên bán
Ngược lại với mô hình B2B thiên mua, những đơn vị doanh nghiệp sử dụng loại hình thiên bên bán thường gặp hơn và rất phổ biến trong nền kinh tế hiện nay. Với mô hình này, một doanh nghiệp sẽ sở hữu trang thương mại điện tử riêng và cung cấp các hàng hóa, dịch vụ tới đơn vị thứ 3. Đơn vị thứ 3 này có thể là cá nhân, người bán buôn, bán lẻ hoặc nhà sản xuất, đại lý phân phối. Thông thường, mô hình B2B thiên bên bán sẽ phân phối với số lượng lớn sản phẩm, hàng hóa.
Mô hình B2B thương mại hợp tác
Mô hình kinh doanh B2B loại cuối cùng mà chúng tôi giới thiệu là loại hình thương mại hợp tác. Nó cũng tương tự như mô hình B2B trung gian, nhưng có tính tập trung và thuộc quyền sở hữu bởi nhiều đơn vị doanh nghiệp hơn.
Mô hình B2B thương mại hợp tác thường được hiển thị dưới dạng sàn giao dịch điện tử như: mô hình Chợ trên mạng (net marketplaces), Chợ điện tử (e-marketplaces), Sàn giao dịch trên Internet (Internet exchanges), Thị trường điện tử (e-markets), Trung tâm trao đổi (exchange hubs), Cộng đồng thương mại (trading communities), Sàn giao dịch thương mại điện tử (trading exchanges).
Về mô hình kinh doanh B2B tại Việt Nam
Với sự phát triển và hội nhập kinh tế, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế, khi phát triển mạnh mẽ hình thức kinh doanh B2B. Các doanh nghiệp tại Việt Nam đều đã tiến hành xây dựng website riêng, tham gia vào các sàn thương mại điện tử để tiếp cận gần hơn với khách hàng, đối tác của mình. Có thể nhắc đến một số sàn thương mại điện tử nổi bật như: Zalora, Hotdeal, Cungmua, Tiki, Foody, Lazada,…
Với nhiều hình thức bán hàng độc đáo, hấp dẫn kết hợp với nhiều chương trình ưu đãi thú vị, doanh nghiệp đã nhanh chóng tiếp cận và nhận được ưu ái từ khách hàng. Tuy nhiên, do còn khá mới nên mô hình kinh doanh B2B chỉ mới phát triển ở quy mô nhỏ, lẻ, chưa phát huy được tối đa những ưu điểm cũng như tiềm năng của các mô hình B2B.
Bên cạnh đó, vẫn còn những yếu khiến cho mô hình B2B có những trở ngại để phát triển như:
– Truyền thông còn yếu;
– Giao diện web, cơ sở hạ tầng kỹ thuật còn lạc hậu, chưa bắt mắt, chưa có được sự thân thiện và tính năng hấp dẫn để tăng trải nghiệm người dùng.
– Tương tác giữa khách hàng và doanh nghiệp còn yếu, nhất là ở khâu xử lý phản hồi của khách hàng chưa được thuyết phục;
– Thiếu tính chất minh bạch trong việc bảo vệ quyền lợi khách hàng;
Dù còn khá nhiều hạn chế, nhưng chúng ta không thể phủ nhận rằng mô hình kinh doanh B2B là hình thức góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế. Trong tương lai gần, B2B sẽ ngày càng được ưa chuộng tại Việt Nam.
